بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

دی   1387 ـ ژانويه  2008

ادغام پژوهش و دین مشکل است

سوزان تایلور

مترجم : طیار رفیعی

در تشخیص پنجاه کشف علمی برتر سال 2007 مقاله­های امریکائی ها در جایگزینی سوخت، معالجه بیماری پارکینسون و تکنولوژی استفاده آسان از وسایل الکترونیکی برای مصرف­کننده، پیشتاز بودند.

  در میان آن افراد، پژوهشگرانی از ژاپن، ایتالیا و هلند با جمعیت 16 میلیون نفری بودند. امّا نام هیچ فرد قابل توجهی از پنجاه و شش کشور مسلمان جهان، با داشتن یک بیلیون جمعیت، در این لیست وجود نداشت.

  دکتر اسام هژی دلیلی برای این امر دارد. او که یک ستاره­شناس مسلمان لیبایی است و در حال حاضر درهوستون و در ناسا بر روی برنامه­های پژوهشی ستاره مریخ کار می­کند می­گوید: «ما در محیطی زندگی نمی­کنیم که علم ارزشمند باشد.» او می­گوید «علم و روشنفکر برای حکومت­هایی که هیچ برنامه جدّی برای تحقق قوانین دموکراسی ندارند یک تهدید است».

     چرا در دنیای جدید اسلام کسب علم با کمبود و قهقرا روبرو شده است؟

  درست مانند هژی، بیشتر منتقدین، رژیم­های قدرت طلب را مقصر می­دانند، رژیم­هایی که افکار مستقل را خفه کرده و باعث محدودیت ارتباط مردم خود با جهان بیرون می­شوند. بیشتر مدارس و دانشگاهها در کشورهای مسلمان به جای بحث، مناظره و تحلیل، روی آموزش طوطی­وار تأکید می­کنند. مخصوصاً در کشورهای جنگ­ طلب خاورمیانه، میلیون­ها دلار صرف هزینه­های نظامی می شود که می­توانست صرف هزینه پژوهش های علمی گردد.

     درست مانند محافظه­کاران مسیحی امریکا که زنجیره تحقیقات ژنتیکی را محدود کرده و با اعمال فشار، آموزش روش­های جایگزین دیگری جهت فرضیه سیر تکامل را رهبری می­کنند، موج رشد بنیادگرایی اسلامی نیز بیشتر مسلمانان را از علم روگردان و به سمت دین به عنوان شیوه­ای برای نگرش به جهان و توصیف آن، سوق دادند.

     پرویز امیرعلی، فیزیکدان مسلمان پاکستانی اخیراً در مقاله­ای به نام «اسلام و علم برای فیزیک امروز» نوشت: «رشد بنیادگرایی دینی همیشه یک خبر ناگوار برای رشد علم بوده است». پیشرفت علم بطور مداوم، خواهان بررسی حقایق و فرضیه­هاست، امّا مشکل از اینجا شروع میشود که: روش علمی با سنت و افکار مذهبی اصلاح نشده، بیگانه است.

     با وجود دلایل زیاد و غالباً بررسی شده و قابل استناد، هیچ شکی وجود ندارد که کشورهای اسلامی در تحصیل علم و پژوهش علمی عقب مانده­اند:

     سهم کشورهای اسلامی از ادبیات علمی جهان کمتر از 2 % است، در صورتی که اسپانیا به تنهایی بیشتر از این رقم تألیفات دارد. در کشورهای مسلمان با جمعیت زیاد، میانگین تعداد دانشمندان، مهندسین و تکنسین­ها در هر هزار نفر 5/8 است و این در حالی است که میانگین جهانی آن، عدد 40 می­باشد. کشورهای اسلامی به علت کمی اختراعاتشان حتی حاضر به ثبت آن در جدول مقایسه­ای، با سایر کشورها نمی­شوند. از میان بیش از سه میلیون اختراع خارجی ثبت شده بین سالهای 1977 تا 2004، در ایالات متحده، فقط 1500 مورد متعلق به ملل اسلامی است.

     با برآوردی که تایمز لندن بعمل آورده فقط دو دانشگاه اسلامی که هر دو وابسته به کشور مالزی است در میان 200 دانشگاه برتر دنیا رتبه­ بندی شده­اند. دو دانشمند مسلمان جایزه نوبل برده­اند که هر دو آخرین و جدیدترین کارهای خود را در نهادها و سازمانهای غربی به انجام رسانده اند.

     آقای عبدالسلام پاکستانی، کسی که جایزه فیزیک سال 1979 را در بریتانیا بدست آورد، از سخنرانی در دانشگاههای کشور خود منع شد. براستی چرا؟ عبدالسلام به کجا وابسته بود که حاکمان پاکستان او را رافضی و کافر اعلام کرده بودند؟

برگرفته از سايت «جامعه شناسی ايران»:

http://sociologyofiran.com/index.php?option=com_content&task=view&id=623&Itemid=73

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه