بازگشت به خانه

اعلام موضع

آرشيو موضوعی

تعاريف و مفاهيم

مسائل ايران

اسلام

نوانديشی دينی

دين و مذهب

مشروطيت

انديشهء شرقی

دگر انديشی

روشنفکری

زنان

حقوق بشر

آموزش

خاورميانه

ترکيه

دموکراسی

جامعه مدنی

فمنيسم

اصلاحات

مدرنيته

لائيسيته

قشر سکولار

سازمان های سياسی

===============

 

معرفی کتاب

سکولاریسم و اسلام سیاسی

در نوشته هاى سكولاريست ها، خُرده گيرى برانديشه دولت اسلامى، يك شيوه دائمى شده است. وقتى كه طرح دولت اسلامى از شكل نظرى به تجربه اى عملى تبديل شد و موجوديتى عينى يافت، آن خُرده گيرى ها ديگر، مقطعى و براساس تحليل و گفت و گوى عقلى و منطقى نيست بلكه از موضع نقدِ مبتذل و خرده گيرانه و دائمى است. سكولاريست ها حدود دو دهه عليه آرمان هاى اسلامى تلاش كردند. آنان با اين كار، در بى هويتى بعيدى فرو رفتند و قربانى احكام كلى و جامدى شدند كه آن ها را در چهار چوب (غيب گراييِ) نابخردانه اى قرار داد كه آثار آن به مراتب بيش تر از آن (غيب گرايى) است كه خود طى چندين دهه همواره اسلام گرايان را به آن متهم مى كردند.

علاوه بر اين، موضعى چنين خُرده گيرانه در بردارنده تغافلى شگفت نسبت به انحطاط هايى است كه در سايه ساختار سكولاريستى حكومت، بر امت عارض گرديده، و در نتيجه بحران موجود را دو چندان مى سازد، و ادامه آن به طور مطلق به سود هيچ كس نيست.

براى اثباتِ مواضع (خرده گيرانه) سكولاريست ها دليلى بهتر از بررسى محتوا و شيوه هاى كتاب ها و مقاله هاى آن ها وجود ندارد. در اين نوشته ها علاوه بر مغالطه هاى بزرگى كه وجود دارد، زبانى آميخته با تندى و درشت گويى شگفتى دارد كه از اين جهت به مراتب از مناديانِ نخستينِ جدايى دين و دولت فراتر رفته است.

در نخستين نمونه اى كه منادى كهن سكولاريزم، به نام (بُحيب عازورى)، در سال 1905 ميلادى ارائه مى نمايد، دعوت به (جدايى دين اسلام از دولت مدنى) مى كند بى آن كه با ناسزاگويى ها و فرياد اتهام ديگران به جهل همراه باشد. حتى در مورد (على عبدالرازق) در كتاب پرآوازه اش (الاسلام و اصول الحكم) مى بينيم كه تلاش براى دعوت به جدايى حكومت از دين، شكل مطالعه اى تطبيقى در قالب تحليل مفهومى و تاريخيِ گسترده اى، به خود گرفته است و با به كارگيرى دوگانه دو شيوه تحليلى و تركيبى انجام شده است.

اما نوشته هاى معاصر در تندى و درشتى چيزى ديگرند و با اصولى كه مكتب سنتى بر آن استوار است بسيار تفاوت دارند. و از آن جا كه هدف اين نوشتار جست و جوى همه امور و ارائه آن ها نيست، تأكيد بر اين است كه ارائه برخى نمونه ها براى نماياندن ويژگى هايِ تصويرى كه از آن سخن مى گويد كفايت مى كند.

فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:

 

مقدمه

سكولاريستى كردن دولت 

عصر اسلام يا سكولاريزم؟

تحول بنيادين

توهم اسلامى كردن دولت!

تجربه اسلامِ سياسى

روانِ گسسته (النفس المبتوره)

معركه دفاع نظرى

نقطه عطف دهه هشتاد

جريان منفى

تحليل ادعاها

اول: اسلام و دولت

دوّم: دولت و جامعه دينى و مدنى

سوم: شبهه حق الهى (حق حاكميت الهى)

چهارم: نقش امت

پنجم: دوگانگى استبداد و دموكراسى

ششم: نظريه يا نظريه ها

 

برگرفته از سايت «باشگاه انديشه»:

http://bashgah.net/pages-4400.html

 

 

 

 

نويسنده:

خالد توفيق

 

معرفی کننده:

 سید امیر حسن دهقانی