بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

ارديبهشت 1387 ـ   مه  2008

یادداشتی برای روزی عزیز

پيام جهانگيری (شيراز)

بيست و پنجم اردیبهشت ماه «روز فردوسی بزرگ» نام نهاده شده است. نام فردوسی ناخودآگاه ایرانیان را به دل تاریخ هزاران سالۀ ایران می برد و، آنگاه، تماشای تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین و ماندگاری این مرز و بوم، با آن همه درد و رنج و سختی، انسان را شگفت زده می کند.

اینکه امروز سرزمینی با نام ایران، با این گسترۀ پهناور جغرافیایی و تنوع بی مانند انسانی و فرهنگی وجود دارد، بی گمان وام دار فرزند پاک نهادش، فردوسی بزرگ، است. همو بود که، با هویت بخشی و دمیدن روح ایرانیت به کالبد زخم خوردۀ این سرزمین، نگذاشت که ایرانشهر به ویرانشهری بی هویت و بی اصالت تبدیل گردد. او بود که با شایستگی ِ تمام، با پرداختن به ارزش های افتخارآفرين فرهنگ ایرانی ـ از قبیل: شجاعت، عدالت، سخاوت، آزادگی و جوانمردی ـ ایرانیان را در گيتی شاخص و سربلند کرد.

از اینرو شاهنامۀ حکیم ایرانشهر، سند سترگ هویت، ملیت و شرافت ماست.

او را بسیاری از شرق شناسان، «هومر ايرانی» نامیده اند؛ اما او هومری است که شاهنامه ای سروده تا هفت مرتبه از ایلیاد هومر یونانی فراخ تر باشد؛ شاهنامه ای که کمترین واژگان بیگانه را در دل خود داشته باشد و پناهگاه گران سنگی شود برای از بین نرفتن زبان ملتی که زیر سم اسبان بیگانگان در حال نابودی بود. مگر روزی دو سرزمین مصر و سوریه زبان و ادبیات مخصوص به خود را نداشتند؟  

آلفونس دوده، نویسندۀ فرانسوی، می نویسد: «زمانی که ملتی مورد هجوم قرار می گیرد، مادام که زبان و ادبیات خویش را از دست نداده مانند آن است که کلید زندان خویش را در دست دارد».

فردوسی بیش از هر شاعر دیگری خرد انسان را به وی گوشزد می کند. خردی که با آمدن تازیان، نقش آن در زندگی ایرانیان رو به افول رفته بود. يعنی، شاید مهمترین دغدغۀ فردوسی دور شدن انسان از خرد ورزی و اندیشه گری است. و بی جهت نیست که او حماسه اش را با نام «خرد» می آغازد و از همان قدم نخست راه رهایی ایرانیان از چنگال بدسگالان را خرد ورزی می داند؛ دغدغه ای که به نظر می رسد امروز هم، از پس هزاره ای گذشته، مهمترین مشکل جامعۀ ما باشد.

بلند باد، نام و یاد فردوسی بزرگ

و خجسته و شاد باد، روز او

بازگشت به خانه