بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

تير 1387 ـ   ژوئيه  2008

حساسيت جمهوری اسلامی نسبت به کار تشکيلاتی

بهمن احمدی امويی

a.amouee@gmail.com
 

چرا ايرانی ها نمی توانند کار گروهی انجام دهند. اين ناتوانی در تمام عرصه های زندگی ما ايرانی ها گسترده شده است . از کار در يک کار گروه تحقيقاتی گرفته تا در يک موسسه ساختمان سازی و تا حضور در يک جمعی که می خواهد فعاليت های اجتماعی ، حقوق بشری و حتی سياسی انجام دهد . در تمام اين فعاليت ها توان ،انرژی و استعداد اين کار گروها هر روز تحليل می رود ، ضعيف می شود و سرانجام به يک شخص واحد با کمترين اثرگذاری ممکن ختم می شوند. تقريبا هر روز در هر جمع ايرانی شاهد انشعاب هستيم . شرکت های ساختمانی به يک شکل انشعاب دارند، نهادهای اجتماعی به شکل ديگری و احزاب سياسی هم به نوعی ديگر . اما آنچه در همه اين ها مشترک است کمرنگ شدن تمام فعاليت ها و ميزان اثرگذاری آنها است . برای همين کمتر شرکت فعال و بزرگ با سابقه بيش از ۵۰ سال در ايران می توان سراغ کرد و کمتر نهاد مدنی و سياسی با سابقه ای طولانی وجود دارد. جامعه شناسان اين فرايند را به استبدادی بودن و استبدادی شدن فرهنگ ايرانی ها نسبت می دهند.

شکل گيری اين فرايند را می توان در جامعه امروز مشاهده کرد و به عنوان يک کلاس درس چگونگی استبدادی شدن جامعه و فرهنگ آن را بررسی کرد .

جمهوری اسلامی به عنوان يک نظام سياسی که در بيشتر مواقع خوی استبدادی خود را به مردم ايران نشان داده دو خط قرمز مشخص دارد: " شخص اول مملکت ، ايت الله خامنه ای" که کمترين انتقاد و مخالفت نسبت به ايشان تحمل نمی شود .دومی هرنوع "کار جمعی " است .يعنی به نظر می رسد جمهوری اسلامی حساسست زيادی نسبت به هرگونه کار تشکيلاتی و جمعی دارد و همواره سعی می کند مانع هر کاری که در يک ساختار تشکيلاتی و سازمان يافته صورت می گيرد، بشود. حتی اگر اين کار تشکيلاتی و سازمانی جمع شدن تعدادی درويش در خانگاه و انجام مراسم راز و نياز با پروردگار باشد و يا برگزاری نماز عيد فطر توسط جمع محدودی از ملی – مذهبی ها ."

برای جلوگيری از سازمانی و تشکيلاتی کار کردن ،معمولا نظام های استبدادی راه های مشخص و تکراری دارند که البته تداوم عمر اين نظام های پی در پی، شرايط را به نفع انها رقم زده است.

شايعه سازی در حول شخصيت افراد و نيروهای موثر در اين جريان ها به گونه ای که خود اعضای اين سازمان ها وتشکيلات نيز آن را باور و باز توليد می کنند، ابتدايی ترين و در عين حال موثرترين شيوه انشعاب سازی و کوچک کردن جريان های سازمانی و تشکيلاتی است. حوزه های مالی و اخلاقی مهمترين عرصه های جريان پرونده و شايعه سازی است . پس از آن تقويت درگيری های درونی اين تشکيلات به بهانه هايی چون قدرت طلبی، غير دموکراتيک رفتار کردن و ناتوانی مديريتی توسط عمده افراد حاضر در اين سازمان ها محور اختلاف افکنی و ممانعت از انجام کار است.

در اين مرحله شاهد تشکيل جريان ها ، باند ها و جناح های متعدد در درون اين سازمان ها هستيم . با تشکيل اين باندهای متعدد، ديگر کار نظام استبدادی با اين سازمان پايان می يابد ،آنها خود را کنار می کشند ، به نظاره می نشينند و نابودی آن را لحظه شماری می کنند . در مقابل اين حملات، علاقه مندان به انجام کار تشکيلاتی و سازمانی برای جلوگيری از انشعاب و رواج بحث های بی پايه و اساس که قرار است مانع انجام هر کاری شوند ، چاره را در کنار گذاشتن باندهای ايجاد شده در حاشيه هر کدام از افراد سازمان می بينند .

در نهايت اين دور باطل تشديد شده و سرانجام يا سازمان نابود می شود و جز پاره هايی جدا افتاده چيز ديگری از آن وجود ندارد و يا اينکه آنقدر درگير مسائل جزيی و پيش پاافتاده می شود که وقتی به پشت سرنگاه می کنند کاری انجام شده را کمتر می توان يافت .

نگاهی به جنبش دانشجويی، کارگری، زنان، فعالان اجتماعی و سياسی و حتی رفتارهای روزنامه نگاران در دو سه سال اخير به خوبی شکل گيری اين فراين پيچيده استبدادی را نشان می دهد.

يکی ديگر از دستاوردهای اين روال و نظام اختلاف افکنی و پرونده سازی، جلوگيری از ايجاد فرهنگ کار، نوآوری و خلاقيت است . بهره وری نيروهای اجتماعی در اين حالت بسيار اندک و بواسطه پراکنده شدن تقريبا فاقد انرژی لازم برای ايجاد تحول اساسی و متناسب با کار انجام شده ، در جامعه است . در مقابل به هر ميزان که خوی استبدادی نظام کمتر شود کار و نواوری بهتر خود را نشان می دهد . مرور ۱۰ سال گذشته و شادابی سازمان ها و نيروهای اجتماعی در دوران اصلاحات هشت ساله خاتمی و آنچه در زمان آحمدی نژاد بر آنها رفته به خوبی مويد اين فرضيه است.

برگرفته از وبلاگ نويسنده:

www.amouee.net

بازگشت به خانه