مجلس در برابر احمدی نژاد کوتاه آمد؛ هدف تضعیف طبقهء متوسط است

مرتضی نیک پندار

جلسه علنی مجلس شورای اسلامی درباره لایحه هدفمند کردن یارانه ها در روز یکشنبه در حالی ادامه یافت که همانگونه که پیش بینی می شد نمایندگان مجلس یک گام دیگر در برابر خواسته احمدی نژاد برای داشتن اختیارات مطلق درباره نحوهء هزینه کردن هزاران میلیارد تومان پول یارانه ها کوتاه آمدند.  اقدام نمایندگان مجلس پس از آن صورت گرفت که شنیده شد نظر رهبر جمهوری اسلامی ایران در این زمینه مبنی بر بازگذاشتن دست دولت است. همچنین حسن فیروزآبادی، رییس ستاد کل نیروهای مسلح نیز در اقدامی بی سابقه صراحتاً از مجلس خواست تا دولت را یاری کند.

 لایحه 17ماده ای هدفمند کردن یارانه ها به جنجالی جدید میان مجلس و دولت احمدی نژاد تبدیل شده است.  براساس ماده 13این لایحه که هفته گذشته توسط نمایندگان  به تصویب رسید، دولت موظف شده بود که پول یارانه ها را در چهار ردیف درآمدی و هزینه‌ای در لوایح بودجه سالیانه بگنجاند تا امکان نظارت مجلس و دیوان محاسبات بر میران درآمدها و نحوه هزینه کردن آن ها وجود داشته باشد. اما نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه، ماده 16این لایحه را به نحوی تصویب کردند که به دولت اجازه می دهد تا معادل صد در صد پول یارانه ها را هزینه کند. بدین ترتیب دولت براي خرج کردن هزاران میلیاردها تومان پول یارانه ها نياز به اجازه گرفتن از مجلس نخواهد داشت. نکته جالب این است که در مصوبه مجلس، اختیارات دولت تنها به سال جاری محدود نشده و برای سال های آینده نیز دولت اختیار مطلق در نحوه هزینه کردن این پول دارد. نمایندگان مجلس البته همچنان در برابر خواسته احمدی نژاد مبنی بر عدم واریز پول یارانه ها به خزانه (بیت المال) و ذکر نشدن آن در بودجه سالیانه پافشاری می کنند و دولت را مکلف کردند که وجوه حاصل از هدفمند كردن يارانه‌ها را به يك رديف درآمدي در لايحه بودجه واريز كند. بدین ترتیب دولت احمدی نژاد نیمی از خواسته خود را هنوز به دست نیاورده است. این دولت می تواند هزاران میلیارد تومان درآمد ناشی از پول یارانه ها را بدون نظارت مجلس هزینه کند اما به هر حال باید  رقم این درآمد را اعلام کند و در بودجه سالیانه خود بگنجاند. هنوز مشخص نیست که واکنش محمود احمدی نژاد به تصمیم مجلس چه خواهد بود و آیا او حاضر خواهد بود از بخشی از اختیارات مطلق خود چشم پوشی کند. احمدی‌نژاد هفته گذشته با حضور سرزده در مجلس نمایندگان را تهدید کرد که در صورتی که برای اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها"اختیارات مطلق" نداشته باشد، این لایحه را پس خواهد گرفت.

کارشناسان سیاسی و اقتصادی نگران آن هستند که آزادی عمل دولت احمدی نژاد در نحوه هزینه کردن ارقام میلیاردی پول یارانه ها منجر به تغییرات نامطلوب در ساخت سیاسی و بافت اجتماعی ایران شود. اختیارات مطلق احمدی نژاد در این باره به او این اجازه را خواهد داد که بدون حسابرسی و نظارت، این درآمد را هر کجا که بخواهد خرج کند. بدین ترتیب دولت احمدی نژاد به مدلی تبدیل خواهد شد که در علوم سیاسی از آن با عنوان دولت حامی پرور نام می برند. دولتی که با بذل پول و حمایت مادی از گروه ها و اقشار اجتماعی خاص، طرفداری آنان را در موقعیت های خاص سیاسی به دست می آورد. دولت احمدی نژاد پیش از این نیز با انجام تخلفات قانونی گسترده تلاش خود برای حامی پروری را نشان داده بود. افزایش حقوق بگیران و بازنشستگان دولتی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و سپس کاهش مجدد آن پس از انتخابات از آخرین نمونه های این مساله است. مطابق موادی از لایحه هدفمندسازی یارانه ها که به تصویب مجلس رسیده، دولت احمدی نژاد یارانه ها را به طور نقدی و یا غیرنقدی به هر کسی که صلاح بداند پرداخت خواهد کرد. این در حالی بود که کارشناسان اقتصادی پیش از این اصرار داشتند که این پول بر مبنای دهک های درآمدی جامعه به تناسب پرداخت شود.

در عین حال برخی جامعه شناسان ابراز نگرانی می کنند که آزادسازی یارانه ها همزمان با دادن اختیارات مطلق به دولت احمدی نژاد می تواند تغییرات چشمگیری در طبقات اجتماعی ایران ایجاد کند. به عقیده آنان طبقه متوسط ایران که مخالف جدی سیاست های رژیم کنونی جمهوری اسلامی است، در اثر اجرای لایحه هدفمندسازی یارانه ها دچار آسیب جدی خواهد شد. تضعیف طبقه متوسط البته نگرانی های دولت احمدی نژاد را از رویارویی با نارضایتی های عمومی در آینده کمتر خواهد کرد.

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه