بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

نوشته های هفتگی شهباز نخعی 28 آبان 1388 ـ   19 نوامبر 2009 آرشيو

فاسد تا مغزاستخوان!

شهباز نخعی

snak1@live.ca

"سازمان شفّافیت بین المللی" مهم ترین نهاد جامعه مدنی در سطح جهانی در زمینهء مبارزه با فساد است. این سازمان هر سال گزارشی از وضعیت فساد دولتی در کشورهای مختلف دنیا تهیه و منتشر می کند. در آخرین گزارش این سازمان، که در تاریخ 17 نوامبر 2009 منتشر شد، مانند سال قبل 180 کشور مورد بررسی قرارگرفته اند. معیارهای سنجش میزان فساد توسّط این سازمان عبارتند از اختلاس، رشوه گیری، خرید و فروش پست های دولتی، رشوه پذیری دستگاه قضایی، فساد مالی درمیان سیاستمداران و مقام های دولتی، عدم مقابله کافی یا ناکارآیی در پیکار علیه مواد مخدّر و...

رده بندی سازمان شفّافیت بین المللی بر اساس دادن نمره هایی بین 1 تا 10 به کشورها در زمینه های یاد شده در بالا است. هرچه معدّل نمرات یک کشور به 10 نزدیک باشد، میزان فساد در آن کمتر و هرچه به 1 نزدیک باشد فساد بیشتر است.

گزارش سازمان شفّافیت بین المللی تصریح می کند که میزان فساد نسبت مستقیم با عدم شفّافیت دارد.  هر قدر که سیستم یک دولت یا حکومت غیر شفّاف تر باشد، میزان فساد نیز در آن بیشتر است. این گزارش همچنین می گوید زمانی که نهادهای بنیانی در یک کشور ضعیف یا ناموجود هستند، فساد رشد می یابد و از کنترل خارج می شود. این سازمان لازمهء کارآمدی مبارزه علیه فساد را وجود مجلس نمایندگان نیرومند، دستگاه قضایی غیر وابسته و کارآمد، سازمان های بازرسی و مبارزه با فساد مستقلّ و خودکفا، اجرای دقیق و شدید قانون و بویژه رسانه های مستقل و جامعهء مدنی پویا و پرتحرّک می داند.

گزارش سال 2009 این سازمان، نیوزیلند را به عنوان کشوری که کمترین میزان فساد دولتی در آن وجود دارد معرّفی می کند. این کشور با نمره 9/4  (نه مميز چهار) از مجموع 10 به این مقام دست یافته است.  پس از نیوزیلند، مقام های دوّم تا پنجم را به ترتیب کشورهای دانمارک با نمره 9/3 (نه مميز سه)، سنگاپور و سوئد 9/2 (نه مميز دو) و سوئیس 9 کسب کرده اند.  کشورهای فنلاند، هلند، استرالیا، کانادا و ایسلند نیز در رده های ششم تا دهم قرار دارند. در این جدول آلمان در ردهء چهاردهم، انگلستان هفدهم و ایالات متحده امریکا نوزدهم هستند.

در سوی دیگر جدول، یعنی قعر آن، نیز فاسدترین کشورها جای گرفته اند که رده بندی و نمره شان به شرح زیر است: سودان و عراق رده های 176 و 177 با نمره 1/5 (يک و نيم)، میانمار (برمه) ردهء 178 با نمرهء  1/4 (يک مميز چهار)، افغانستان ردهء 179 با نمرهء 1/3 (يک مميز سه) و سومالی ردهء 180 با نمرهء 1/1 (يک مميز يک). گزارش همچنین نشان می دهد که بیش از نیمی از کشورهای مورد بررسی، نمره هایی کمتر از 5 دارند.

سازمان شفّافیت بین المللی در گزارش خود تأکید می کند که میزان فساد با عواملی چون جنگ، تروریسم و عدم ثبات سیاسی در ارتباط است.  احتمالاً مایلید بدانید که جایگاه میهن ما در رده بندی میزان فساد در کجاست؟ از آنجا که در بیست سال گذشته خاک کشورمان صحنهء جنگ نبوده، عملیات عمدهء تروریستی درآن رخ نداده، رجز خوانی های حکومت آخوندی - سپاهی دائم از اقتدار، ابرقدرتی منطقه و مشارکت در مدیریت جهان سخن می گوید، و داشتن ثروت و درآمدهای سرشار منابع زیرزمینی و بویژه نیروی انسانی جوان و کارآمد، همه و همه این امید منطقی را بوجود می آورند که اگر نام کشورمان در رده های بالای جدول نیست، دستکم در رده های میانی یعنی 80 تا 100 و نمره آن بین 5 و 6 باشد.  افسوس که این امید به ظاهر منطقی برآورده نمی شود.

دلیل این که می گویم "به ظاهر" این است که در این امید به بخش دیگر گزارش توجّه نشده است که می گوید: «لازمهء مبارزه علیه فساد وجود مجلس نمایندگان نیرومند، دستگاه قضایی کارآمد، سازمان های بازرسی و مبارزه علیه فساد مستقل و خودکفا، اجرای دقیق و شدید قانون و بویژه رسانه های مستقل و جامعه مدنی پویا و پرتحرّک است». 

توجّه به این بخش از گزارش، واقع بینی ای را پدید می آورد تا دریابیم که کشوری که مجلس آن فرمایشی و نمایندگانش دست نشانده هستند، دستگاه قضایی اش گوش به فرمان و تنها به عنوان بازوی سرکوب کارآمد است، سازمان های بازرسی و مبارزه علیه فسادش خود غرق فسادند، قانون هایش ابزار دست حاکم خودکامه و "خودخداپندار" اند و، بویژه، رسانه هایش اسیر سانسور شدید و جامعه مدنی اش درچنگال استبداد گرفتار است، نمی توان به داشتن جایگاهی در میانه جدول امید بست!

واقعیت غم انگیز این است که در گزارش 2009 سازمان شفّافیت بین المللی، کشور ما نه فقط در رده 168 با نمره 1/8 قرار دارد بلکه این جایگاه را نیز با چند کشور دیگر مانند بروندی، گینه، هاییتی و ترکمنستان شریک و در واقع رده بندیش بین 168 و 173 در نوسان است!

مبارزه با فساد در نظام ولایت مطلقه فقیه حکایتی دیرینه و غم انگیز دارد. در اوایل سال 1380، ماه های پایانی دورهء اوّل ریاست جمهوری سیّد محمّد خاتمی، رواج فساد در میان کارگزاران بلندپایهء نظام چنان بوی گندی براه انداخت که مقام معظّم رهبری ناگزیر شد فرمانی برای مبارزه با مفاسد اقتصادی صادر کند. در اجرای این فرمان تشکیلاتی به نام "ستاد ویژهء مبارزه با مفاسد اقتصادی" در قوّه قضاییه تشکیل شد. این ستاد در مدّت چند سال به این نتیجهء داهیانه رسید که فساد موجود در ارکان حکومت اسلامی ناشی از رشوه دادن جوانی 29 ساله بنام شهرام جزایری است که به مهدی کرّوبی، رییس وقت مجلس شورای اسلامی، و نمایندگان مجلس رشوه های کلان داده است. چندی بعد نیز این ستاد کشف کرد که یک جوان 29 ساله دیگر، در فاصله بین سال های 80-79، یعنی زمانی که 24 یا 25 ساله بوده، دست به "اختلاس 200 میلیارد تومانی" زده و با ثبت 50 شرکت داخلی و 3 شرکت خارجی، که همگی شرکت های موهوم بوده اند، 200 میلیارد تومان از بانک توسعه صادرات وام دریافت کرده و پول های بدست آورده را عمدتاً صرف خرید ملک و افزایش دارایی خود کرده است. رییس "ستاد ویژهء مبارزه با مفاسد اقتصادی"، برای آنکه روان جامعه پریشان و آزرده نشود، به همگان اطمینان خاطر داد که: «از زمان تشکیل پرونده تاکنون 50 میلیارد تومان از اموال و املاک متهم شناسایی و توقیف شده و 7 میلیارد تومان هم به صورت نقدی برگشت داده شده و 143 میلیارد تومان نیز قبل از تشکیل پرونده به سیستم بانکی برگشت داده شده بود»!

رییس ستاد ویژهء مبارزه با مفاسد اقتصادی، پس از شرح این اقدامات قاطع و ریشه کن کنندهء مفاسد اقتصادی، برای آنکه این شبهه پیش نیاید که کار به پایان رسیده و باید در ستاد ویژه بسته شود، گفت: «قطعاً ستاد باید به کار خود ادامه دهد و ما مفتخریم که مبارزه با مفاسد اقتصادی در کشور، متصل به یک فرمان روشن و صریح از ناحیه مقام معظّم رهبری است.  به اعتقاد من، در مورد اجرای فرمان رهبری مسامحه و کوتاهی صورت نگرفته و یکی از دلایل آن هم حضور جمع است که بعداز گذشت چهارسال از فرمان رهبری با هم هستند و هنوز بحث های مفاسد اقتصادی داغ است»!

رییس ستاد ویژهء مبارزه با مفاسد اقتصادی برای آنکه خیال مردم را از بابت وجود فساد در پیکرهء نظام راحت کند، به گفته های خود افزود: «بنده، به عنوان کسی که 4 سال در ریز پرونده های مفاسد اقتصادی بودم، باید بگویم که در کشور ما مسئولان رده بالای ما دچار مفاسد اقتصادی نیستند و ما مفتخریم که در نظام ما فساد در سطح مدیران ارشد نیست»!

اکنون، هشت سال پس از صدور فرمان مقام معظّم رهبری و چهارسال بعداز اظهارات اطمینان بخش رییس ستاد ویژه در مورد این که: «در کشور ما مسئولان رده بالای ما دچار مفاسد اقتصادی نیستند»، تشت رسوایی های فساد اقتصادی سردمداران و کارگزاران ارشد نظام از بام افتاده و ماجراهایی مانند خروج هجده و نیم میلیارد دلار از کشور و توقیف آن در ترکیه، گم شدن بیش از یک میلیارد دلار در حساب دولت، توقیف حساب بانکی 1/6 میلیارد دلاری مجتبی خامنه ای در لندن، مطالبات بلاوصول 50 هزار میلیارد تومانی بانک ها که آنها را به مرز ورشکستگی کشانده و... در شمار داستان های عادّی و روزمرّه هستند!

واقعیت دردناکی که از چشم پژوهشگران سازمان شفّافیت بین المللی پنهان مانده یا بیان آنرا به صلاح ندیده اند، این است که «مافیای اشغالگر حاکم بر میهن ما» نه یک دولت یا حکومت آلوده به فساد، بلکه خود عصارهء فساد و تا مغز استخوان فاسد است!

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه