علي رضا اردبيلي: شور جواني در جنبش فلش موب

جمعه 9 دی 1390 ـ 30 دسامبر 2011

پايتخت آذربايجان، باکو، با توجه به گستردگي اينترنت و فيسبوك در ميان جوانان و از سوي ديگر به خاطر وجود ميدان ها و خيابان هاي وسيعي كه بر روي وسائط نقليه بسته بوده و از سكوت و امنيت لازم و زيبايي "پشت صحنه" مناسبي برخوردار است، مكان مناسبي براي عرض اندام «فلش موب» ها است. در يكي دو سال گذشته گروه هاي «فلش موب» متعددي اين خيابان ها و ميادين مملو از اهالي بومي و توريست هاي خارجي را به صحنهء خودنماييهاي آني و غافلگير كننده خود تبديل كرده اند.

دربارهء نقش تكنولوژي ارتباطات جديد در تحولات سياسي و اجتماعي كشورهاي عربي و بقيه دنيا حرف و حديث بسياري بر زبان و قلم مفسرين و فعالان سياسي جاري شده اما، تا جايي كه من شاهد بودهام، به مكانيسم هاي اين تأثيرات كمتر اشاره شده است. مهمترين مسئله در شكستن جو رعب در رژيم ها پليسي، همزماني و هماهنگي است. اگر تعداد كافي از انسان ها همزمان در يك نقطهء پر رفت و آمد شهر، آكسيوني را شروع كنند، پليس سياسي و نيروهاي امنيتي به دليل هزينه زياد سركوب يك نمايش سياسي پرشمار، از چنين سركوبي عاجز خواهند بود. روشن است كه حداقل تعداد لازم براي هر زمان و هرمكاني متفاوت است، هرچند اصل عمومي فوقالذكر را مي توان نسبتاً ثابت تلقي كرد. در اين رابطه، پديده "مجازي- واقعي" موسوم به "فلش موب" براي شناخت مكانيسم هاي تأثير تكنولوژي ارتباطات به ممكن شدن بهار عربي و ديگر حوادث اجتماعي مشابه نيز مفيد خواهد بود.

«فلش موب» (Flash Mob)، براساس سورپرايز كردن جماعت در نقاط شلوغ شهر از طريق انجام يك سري عمليات سريع هماهنگ شده و تمرين شده از قبل است. اجرا بايستي به ظاهر خودجوش بوده و عادي، غير متظاهرانه و تصادفي به نظر بيايد، كوتاه باشد و شركت كنندگان بعداز اجرا با سرعت و بصورت منفرد پراكنده شوند. فلش موب امروز بصورت يك جنبش جهاني جوانان در آمده است. فلش موب كه ريشه در ارتباطات وسيع ايجاد شده در شبكهء اجتماعي فيسبوك دارد، امروز علاوه بر شبكههاي اجتماعي از طريق اس ام اس، گروه هاي اي ميل و ديگر انواع تكنولوژي مدرن ارتباطات نيز سازماندهي ميشود و به لحاط لجستيكي مينيماليستي، يعني برخوردار از حداقل امكانات، است.

شكل معمولي فلش موب مي تواند رقص پرتحرك در گروه هاي چند صد نفري يا هر حادثهء برنامه ريزي شدهء ابتكاري ديگري باشد. بعنوان مثال، يكبار در استكهلم بصورت ايجاد صفي از جمع بيست نفره جوانان در مقابل يك بانكومات اجرا شد، در حالي كه جلوي بانكومات بغلي كاملاً خالي بود. اين اجراي فلش موب بعد از يكي دو دقيقه به صحبت همزمان اين بيست نفر با موبيل تلفون تغيير صحنه داد. اجراي بزرگ ديگري در استكهلم مربوط به تابستان 2009 است. در آن زمان اجراي پرشماري به ياد مايكل جكسون 13 روز بعد از مرگ وي به تاريخ 8 ژوئيه 2009 در ميدان سرگل استكهلم به عمل آمد. (لينك مربوطه در يوتيوب).

از اين پديده استفاده سياسي نيز به عمل ميآيد و با ديدن چند كليپ از اجراهاي اين جنبش جهاني روشن مي شود كه بلحاظ قابليت انعطاف، براي آغاز جنبش هاي سياسي در رژيم هاي پليسي، مدل بسيار مناسبي است. امرزه از فلش موب در كارزارهاي شكل دهندهء افكار عمومي بعنوان مثال به نفع محيط زيست يا هر مسئله ديگري و حتي تبليغات تجاري نيز استفاده ميشود.

در زير لينك چند نمونه متفاوت از اجراهاي گروه هاي فلش موب باكو آمده است:

محل اظهار نظر شما:

شما با اين آدرس می توانيد با ما تماس گرفته

و اظهار نظرها و مطالب خود را ارسال داريد:

newsecularism@gmail.com