ناهید بهمنی: به یاد کلا رازتکین، مبتکر روز جهانی زن

چهارشنبه 17 اسفند 1390 ـ 7 مارس 2011

کلار ازتکین در سال 1857 میلادی در شهر زاکسن آلمان به دنیا آمد. در دوره اعمال "قانون ضد سوسیالیستی" در سال های 1878- 1890، در کشورهای اطریش و سویس به شغل معلمی اشتغال داشت. پس از الغای این قانون در سال 1891 دوباره به آلمان برگشت.

او نقش اساسی در سازمان دادن زنان در اتحادیه‌های کارگری آلمان داشت. خود کلارا مدت 25 سال عضو اتحادیه کارگران صحافی اشتوتگارد بود و در اتحادیه کارگران خیاط هم فعالیت داشت و نیز به عنوان نماینده آنان در دومین کنگره جهانی اتحادیه در 1896 در شهر لندن شرکت کرد. نیاز به فعالیت مشترک اتحادیه ای زنان و مردان در عمل و فکر کلارازتکین جای مهمی داشت. او بینش‌هایی را که در مورد رهایی زن در جنبش سوسیال دمکراسی آن زمان وجود داشت تدقیق کرده و بسط داد.

ا از جمله کار و اشتغال زن را به مثابه پیش شرط رهایی وی توصیف کرد و در مخالفت با سوسیالیست ها که در آن زمان متهم به داشتن توافق نظر با ارتجاعیون در مورد جلوگیری از کار زنان بودند، طی نطقی در کنگره بین‌المللی کارگران در سال 1880 در پاریس، اعلام نمود که پیشرفت‌های اقتصادی عصر وی کارکردن را برای زنان ضروری ساخته و کار آنان در خدمت تقلیل ساعات کار افراد و افزایش ثروت اجتماعی قرار دارد. او معتقد بود که سوسیالیست ها باید این مساله را درک کرده باشند که این کار زن نیست که از طریق رقابت کار مرد دستمزدها را تقلیل میدهد، بلکه استثمار کارگران زن توسط سرمایه‌داران است که ثمره کارشان را تصاحب می‌نمایند. علاوه براین مورد سوسیالیست ها باید بدانند که وابستگی و یا استقلال اقتصادی اساس بردگی و یا آزادی زن است... همانگونه که کار مرد در انقیاد سرمایه داران است، زن نیز اسیر مرد است. و تا زمانی که از حیث اقتصادی وابسته است، همواره در انقیاد باقی خواهد ماند. "حق کار شرط جدایی ناپذیر استقلال اقتصادی است."ه

با وجود این که تا سال 1908 در بخش اعظم کشور آلمان ورود زنان به احزاب سیاسی رسماً توسط قانون ممنوع شده بود، کلارازتکین و رفقایش با طرح ابتکاراتی و از جمله با ایجاد "کمیسیون های تبلیغات زنان" و تعیین "سخنگویان زن" در بسیاری مناطق تلاش کردند که این ممنوعیت قانونی را خنثی کنند. آنها نهایتاً توانستند در اثر مبارزات خود در سال 1914 هشتاد و سه در صد زنان اعضای اتحادیه‌های کارگری را به حزب سوسیال دمکرات جلب کنند.

نفوذ زتکین تنها به مرزهای جنبش سوسیالیستی آلمان محدود نبود. او فعال عرصهء بین المللی مبارزهء زنان هم بود. در سال 1907 به پیشنهاد او اولین کنفرانس جهانی زنان سوسیالیست در اشتوتگارت با شرکت 59 نماینده زن از 15 کشور مختلف دنیا برگزار گردید. در این مجمع هنگام بحث بر سر مساله حق رای زنان، کلارازتکین و جمعی دیگر از نمایندگان واز جمله الکساندرا کولونتای، نماینده زنان سوسیالیست از روسیه، در مقابل پیشنهاد حق رای محدود برای زنان که از جانب جمعی از نمایندگان مطرح شده بود، بر ضرورت پشتیبانی از حق رای کامل و همگانی زنان پافشاری کردند. در دومین اجلاس این کنفرانس که در 1910 در شهر کپنهاک برگزار گردید، مجددا بر خواست حق همگانی زنان تاکید شد. همچنین در این کنفرانس بود که به پیشنهاد کلارازتکین هشتم مارس به عنوان روز جهانی زن اعلام شد و تصمیم گرفته شد که این روز هرساله جشن گرفته شود.

مهمترین مراسم هشت مارس که به حادثه مهمی در تاریخ روسیه انجامید، تظاهرات اعتراضی زنان زحمتکش روسیه علیه استبداد حکومت تزاری در تاریخ هشتم مارس 1917 بود. (مطابق تقویم قدیم دوسیه ماه فوریه 1917 است). اعتراض زنان روسیه در هشتم مارس به سرآغاز انقلاب فوریه 1917 و سقوط تزاریسم در این سرزمین تبدیل شد.

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.