اپوزیسیون انتخابات را واگذار نمی کند

ملیحه محمدی

اکنون ممکن ترین کار تببین شرایطی است که حکومت و اپوزیسیون در آن قرار دارد، یا شرایطی که در صدد آفرینش آن هستند. 

انتخابات در هر کشوری و تحت هر شرایطی، بزرگترین میعاد مردم، به قصد مداخله و اثر گذاری در حیات سیاسی و اجتماعی خویش است. حتی با پایین ترین آمار مشارکت، هیچ حضوری وسیع تر از انتخابات را مردم یک جامعه رقم نمی زنند؛ و همین یک دلیل کافی است که هیچ حکومتی، حتی اگر با اساس انتخابات توافق نداشته باشد، این تحرک عظیم را نادیده نگیرد! و نیز هیچ نیروی اپوزیسیونی حتا اگر شانس پیروزی نداشته باشد، از چنین رویدادی برکنار نماند.

تفاوت های ساختاری در نظام های حکومتی گوناگون، فرهنگ سیاسی و سطح آگاهی جمعی در جوامع مختلف ، میزان اثرگذاری انتخابات ومهمترین شاخص آن یعنی آزادی انتخابات را دستخوش قرار می دهد. اما از آنجایی که انتخابات نمود و نموداری از توسعه سیاسی و فرهنگ عمومی است، ناگزیر است تا همپای دیگر مؤلفه ها رشد و نارسایی های خود را تکمیل کند. شرط پیمودن این مسیر تکامل، حضور و تلاش برای تأثیرگذاری است. این قاعده است؛ استثنای همیشه وجود دارد اما حکم پذیر نیست و ایضاً استثناست!

به همین ترتیب در کشور ما نیز علیرغم همه ی تلاش های بنیادگرایان افراطی، برای بی مضمون ساختن این حرکت و با وجود همه دشواری ها و تجربه های ناخوشی که هست و هنوز می گذرد، هر نوبت انتخاباتی، فرصت تازه ای می شود برای تحرک اجتماعی طبقات و گروههای اجتماعی و طبعاً اپوزیسیون دموکراتی که معتقد به همراهی با مردم و جلب اعتماد ایشان است.

فرض و حکم من به اجمال همین دو تاست:

یک، انتخابات صحنهء حضور مردم است.

دوم، هر کجا که مردم هستند اپوزیسیون باید نقش آفرین و مسئولیت پذیر باشد.

این فرض و حکم نیز انکار نمی کند وجود رویکردهای دیگری را به امر انتخابات. همیشه هستند مردمی که به هر دلیل سیاسی یا شخصی با انتخابات میانه ای ندارند. اما همهء تجربیات سی و اندی ساله اخیر می گوید که این بخش از مردم عامل ایجاد یا نیروی محرکهء هیچ جریان دیگری نیز نیستند و از آنجا که بی تفاوتی آنها، حکومت ها را از حکومت کردن باز نمی دارد، آنچه اتفاق می افتد این است که گروهی دیگر برای آنان انتخاب می کنند. بر همین اساس تلاش اپوزیسیون بویژه تحت حکومت های غیر دموکرات علاوه بر راه یافتن به صحنه ی انتخابات باید مصروف ایجاد انگیزه در این گروه از مردم نیز باشد.

و اینک در همین شرایط دشوار و هنوز پرابهام، به نظر می رسد که سیاست مجموعه اصلاحات و جنبش سبز در ایران حول چنین تلاشی شکل می گیرد.

اپوزیسیون به میل خود هیچ انتخاباتی را واگذار نمی کند.

این می تواند نتیجه ای نشئت گرفته از یک تفسیر معین باشد. اما تحرکات سیاسی آرام و متین اصلاح طلبان، حتی وجود برخی تفاوت های نظری میان ایشان، نشان دهندهء روند تبدیل تفسیر بالا به یک ارادهء سیاسی است و نشانه هایی از آمادگی ورود به صحنهء انتخابات. با توجه به نام ها و چهره هایی که در این فضا طرح می شوند، می توان این آمادگی را به عنوان یک تصمیم از جانب فعالان پیگیر اصلاحات و جنبش سبز در داخل کشور، چه در حصر و چه در حبس و چه ظاهراً آزاد، تلقی کرد با این دستاورد که وجود این هماهنگی بتواند نگرانی های بجایی را که در جهت ایفای نقش از جانب اصلاح طلبان و سبزهای در بند وجود دارد، کاهش بدهد.

بر همین سیاق برای بسیاری نیروهای دموکرات در داخل و خارج از کشور شکل گیری و پیشرفت چنین اجماعی بی شک یک خبر خوش و امید آفرین است! خبری خوش آنهم در شرایطی که تا همین روزهای واپسین گرایشات نیرومندی در داخل حکومت به شمول مخالفان و حامیان جدی احمدی نژاد، عزم جزم خود را برای برگزاری انتخاباتی در درون و برکنار از تبعات حضور اصلاح طلبان، نشان داده بودند و هر یک با امید یا اطمینان به پیروزی خود بر دیگری. احمدی نژادی ها با تکیه و اعتماد بر امکانات اجرایی و بالفعل خود و اصولگرایان میانه و تندرو، با امید به حمایت های روحانیون برگشته از احمدی نژاد و بدنه ی اجتماعی ایشان. برهمین اساس، هیچیک از این نیروها خواهان افزودن دغدغه دیگری بر نگرانیهای نبرد با جناح مقابل خود و باز شدن جبهه دومی نبودند.

و نیز این آگهی که اصلاح طلبان و سبزها در داخل کشور به حضور در انتخابات می اندیشند، اعتماد برانگیز نیز هست در این روزگاری که ما شاهد رفتارهای نگران کننده و غریبی از جانب برخی از مدعیان مبارزه سیاسی در خارجه هستیم! رفتارهای حیرت انگیزی که در یک نمود تازه، بدون کمترین ملاحظه، در مقابل مردم و تاریخی که تلخ ترین خاطره ها را از دخالت خارجی در ذهن شان دارند، رسماً تحت عنوان « چگونه آمریکا می‌تواند به مردم ایران کمک کند» کنفرانس و سمینار و کارگاه! برگزار می کنند و از سوی رسانه های معین به همان وضوح تبلیغ می شوند!

ایشان البته با دفاع از طرح « انتخابات آزاد» وارد شده اند؛ خواسته شریفی که منکرانش جز از شروران نمی توانند باشند. ولی از انجا که تا کنون کسی نفهمیده انتخابات مورد نظر ایشان در چه افق زمانی و توسط کدام نیرو قرار است برگزار شود، و از آن مهمتر، با شرایط امروز ایران و این انتخاباتی که در استانه است، چه نسبتی دارد، ما ناچاریم که اصل را براین بگذاریم که عجالتاً ایشان نظری یا طرح معینی در باره امر امروز ما ندارند. شاید هم دارند و دیرتر خواهند گفت! هر چه هست هنوز ما رهنمودی از این دوستان نداریم!

در این میان و در قیاس میان رویکرد های متفاوت اپوزیسیون داخل و بخشی از اپوزیسیون خارج که دنبال جلب کمک آمریکا به مردم ایران و در همان حال دفاع از تحریم های اقتصادی علیه این مردم است، نتیجه ی ارزشمندی به دست می آید و آن این است که نمایندگان ناراضیان در داخل، که بازیگران اصلی میدان مبارزه هستند، به جهانی که شاهد مبارزات سنگین و صبورانه آنهاست، به جهانی که چهار سال پیش مبارزه مدنی و عاری از خشونت آنان را ستود، می گوید که: امر ما، داخلی و ملی است! و می گوید که هیچ یک از دخالت هایی را که غرب به نام « کمک به مردم ...» لیبی و سوریه و عراق انجام داده و این مظلمه خون و جنون را جاری کرد، نمی خواهیم. برگزار کنندگان سمینار و همایش و کارگاه نیز باید این زبان دیگر و این تلاش مدنی را بفهمند و ارج بگذارند بویژه که همگی در امنیت کامل و دائم روزگار می گذرانند حتی اگر مردم ایران گرفتار فجایعی که در منطقه می گذرد شوند.

آیا این رویکرد دو سویه است؟

اما! مطلب قابل بحثی که شاید هنوز ناگشوده مانده است، این است که با توجه به مخالفت های آشکار دو جناح نیرومند درون حکومت، یعنی بخش بزرگی از اصولگرایان و همچنین احمدی نژادی ها با حضور جریان سبز و اصلاحات، عزم اصلاح طلبان برای حضور در چنین صحنه دشواری، چگونه می تواند تحقق یابد؟

پاسخ کلی می تواند روشن باشد. بدون تعامل بخش های باز هم نیرومندی در درون حاکمیت، اصلاح طلبان نمی تواند بر این دشواری فائق بیایند.

ولی پرسش بلافاصله ی دیگری مطرح می شود و آن اینکه آیا این تعامل بدست آمده است یا هنوز در گروی سیاست های هر دو نیرو یعنی حاکمیت و اصلاح طلبان است؟ این می تواند بحث راهبردی بسیار با اهمیتی باشد که در یک ماه و نیم باقی مانده تا ثبت نام کاندیداها از جنبه های گوناگون و در اشکال مختلف طرح شود و قطعاً خواهد شد؛ زیرا چالش های مدامی همچون تمرکز بر شرکت در انتخابات، ارزش تحریم یا حتا شیوه های مداخله در مبارزه انتخاباتی همه بر بستر نگرش بر این تعامل شکل می گیرد.

آنچه مسلم است این است که شرایط امروز هنوز موقعیتی نیست که بتوان از هیچیک از این دو حالت، یعنی قطعیت حضور این تعامل، یا حتی ظرفیت های کافی موجود در دو سو برای ایجاد آن، با اطمینان سخن گفت. اکنون ممکن ترین کار تببین شرایطی است که حکومت و اپوزیسیون در آن قرار دارد، یا شرایطی که ایشان در صدد آفرینش آن هستند.

http://www.rahesabz.net/story/68134/

نظر خوانندگان

محل ارسال نظر در مورد اين مطلب:

توجه: اگر عنوان اين مقاله را در جدول زير وارد نکنيد، ما نخوهيم دانست که راجع به کدام مطلب اظهار نظر کرده ايد.

کافی است تيتر را کپی کرده و در محل مربوطه وارد کنيد.

بازگشت به خانه