بازگشت به خانه  |   فهرست موضوعی مقالات و نام نويسندگان

پيوند  به فهرست مطلب کتاب اسفند   1387 ـ   مه  2009     ترجمهء اختصاصی برای سکولاريسم نو کتاب «ترک های امروز» نوشتهء «آندرو مانگو»  فصل نهم: «استانبول زندگی می کند»

بخش پنجم - استانبول، شهری با آرزوهای بزرگ

برای حفظ زيبايي های ترعهء بسفر، قانون خاصی از مجلس گذشته است و اگرچه اين امر واقعيت دارد که در مناطقی بر روی سواحل مورد حمايت قانون، خانه سازی غير مجاز هم می شود اما هنوز هم، هنگام اتومبيل رانی در پست و بلند تپه  هاي مشرف بر اين ترعه، می توان به مناظری برخورد که قابل مقايسه با مناظر شهر رم از فراز تپه های اطراف آن هستند. و اگرچه منظرهء شهری استانبول نظم چندانی ندارد اما ترعهء بسفر اش بيش از رودخانهء «تيبر» در رم جذاب است. کشتی های رونده بر ترعه، همچنان که اين آبراهه در مسير خود پيچ و تاب می خورد، در افق ظاهر و گم می شوند. هنوز تعداد درختان تپه های مشرف به ترعه بسيار زياد است و تعداد فضاهای باز بی درخت چندان نيست. پل ها هم با ظرافت تمام از فراز ترعه می گذرند.

در واقع، اگرچه ممکن است که اهالی استانبول به خوش سليقگی اهالی رم نباشند اما اين نقصيه را جذابيت سرزندهء بازارهای کنار دريا ـ با دکه های بی شمار و تنگاتنگ قرار گرفتهء ماهی فروشی و کپه های ميوه و سبزی، و کيفيت قابل تحسين انواع رستوران ها، و  همچنين ازداحام جمعيتی که شهر خود را دوست می دارند ـ جبران می کند.

     غذاهای کلاسيک ترکيه در استانبول و در اطراف قصر عثمانی ها پرورده شده اند و اين توفيقی چند قوميتی محسوب می شود چرا که، تا همين اواخر، بهترين رستوران ها و آشپزهای استانبول يونانی هايي بودند که بهترين مهارت های خود در آشپزی را به ترک ها ياد دادند. آن گروه از آشپزهای ترکی که رستوران داران مشتاق استخدامشان هستند عموماً از يک منطقه خاص کشور به استانبول می آيند که «منگن» نام دارد و در ايالات «بلو»، مابين استانبول و آنکارا، قرار گرفته است.

مواد اصلی اغذيهء ترکی استانبول ماهی، سبزيجات و روغن زيتون است که اين روغن از زمان فتح جزيرهء «کرت» در قرن هفتم بوسيلهء عثمانی ها، به فراوانی در ترکيه مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع رستوران های استانبول بکلی با کباب خانه های ترکيه تفاوت دارند. حال آن که در غرب اغديهء اين کبابی ها را به عنوان غذای ترکی می شناسند.

     ساکنان و مسافران خارجی استانبول، اگر چشم خود را از خانه های بزرگ حومهء اين شهر، که چندان هم به کار گردش آن ها نمی آيند برگيرند، خود استانبول را شهر مسحورکننده ای خواهند يافت.

هتل های استانبول اغلب نوسازند و اين شهر در سال 2000 دارای 22 هتل 5 ستاره بود. برای غربيانی که به استانبول می آيند اقامت در بيرون از هتل های بين المللی بسيار ارزان تمتم می شود، چرا که به خاطر وجود نيروی کار ارزان قيمت ها نسبت به مغرب زمين بسيار پايينند.

هفده هزار تاکسی زردرنگ در خيابان های استانبول به مسافران خدمت می کنند. رانندگان آن ها معمولا آدميانی همراه و قابل اعتمادند، هر چند که، به خاطر ماجر بودن و آمدن از استان های دورافتادهء کشور، تازه وارد محسوب می شوند و گاه چندان با جغرافيای شهر آشنايي ندارند.

استانبول دارای مدارس، بيمارستان های بين المللی و دکترها و داندانپزشکان درجه يکی است.  

سطح نازل کيفيت کار صنعتگران و مکانيک ها ـ که به خاطر مهاجرت مسيحيان محلی پيش آمده بود ـ اکنون تا حد زيادی ترميم شده است. اما بهر حال، صنعتگران استانبول «که «اوستا» خوانده می شوند)، مثل هر تاجر ديگری، بيشتر در جستجوی ارزان تمام کردن کارند تا يافتن راه حل های ماندگار.

     گروه های ممتاز ترک در استانبول با خوشرويي مديران و مسافران جوان خارجی را به ميان خود راه می دهند. استانبول برای مديران خارجی  خدمات بازرگانی گوناگونی را عرضه می دارد که شامل مشاوران حقوقی، حسابداران، برگزارکنندگان کنفرانس ها، متخصصان روابط عمومی، کارشناسان تحقيقاتی، منشی ها و مترجمين می شوند. زبان انگليسی در بين اهالی استانبول به صورت گسترده ای رايج است. به خصوص که بسياری از مدارس و دانشگاه های استانبول دروس خود را به زبان انگليسی تدريس می کنند و، در نتيجه، جوانان بيرون آمده از اين موسسات به خوبی با زبان انگليسی آشنايي دارند. تلويزيون کابلی هم تقريباً همهء کانال های بين المللی و خارجی را عرضه می دارد.

سفر به ترکيه و خروج از آن بسيار آسان است. ترمينال های فرودگاه آتاتورک در استانبول جزو بهترين های ترمينال های اروپايي محسوب می شوند و دسترسی به آن ها از مرکز شهر آسان است.

     استانبول تا اين اواخر شهری خودکفا بود. شهروندان ثروتمند آن کمتر به خارج سفر می کردند و تنها بنا بر ضرورت به آناتولی می رفتند. سفرهای آن ها عموماً محدود به نقل مکان ساليانه از مرکز شهر به خانه های تابستانی شان در کناره های بسفر و سواحل دريای مرمره بود. اما، همچنان که آب های گرداگرد استانبول آلوده شدند، خانه های تابستانی طبقهء متوسط نيز از سواحل «آژه آن» و مديترانه دوری گزيدند. اکنون، به هنگام تعطيلات، عده ی زيادی به اين سواحل می آيند، به طوری که در اين ايام راه های ورود و خروج به استانبول پر از صفوف اتومبيل های بی شمار می شود. رانندگان بی حوصله و يا بی تجربه عامل اصلی ميزان بالای تصادفات جاده ها محسوب می شوند. اما اين امر موجب نشده است که علاقه به سفر، کشف کشور و جهان، و استفاده از دريا، خورشيد، و سواحل شنی به آسانی کنار گذارده شود.

وضعيت هوای استانبول را اينکه باد از کدام سو بوزد تعيين می کند. هنگامی که باد از جانب شمال بيايد هوای استانبول به هوای جنوب روسيه شباهت پيدا می کند، اما هنگامی که باد از جنوب بوزد هوای شهر مديترانه ای می شود. بادی که از جانب مديترانه می آيد «لودوس» نام دارد و اعتقاد بر اين است که با خود برخی بيماری ها را به شهر می آورد. استانبول در طول زمستان ها سرد، خيس و بادخيز است و آميزه ای از مه دريايي و دود حاصل از اتومبيل ها گاه روکشی خاکستری بر آن می کشد. در ماه ژانويه ميانگين حرارت می تواند به سه درجه سانتيگراد برسد و ميزان بارندگی نيز بيش از صد ميليمتر است. در ماه های تعطيلاتی جولای و آگوست اما ميانگين درجهء حرازت بين 22 تا 25 سانتيگراد است  و ميزان بارندگی نيز از يک تا 80 ميليمتر تغيير می کند.

     استانبول البته بدی های خود را هم دارد. زيرساخت های آن پاسخگوی نيازهای شهری به اين گستردگی نيستند. و ديوانسالاری رسمی حاکم بر آن نيز، همچون بقيهء نقاط کشور می تواند مردم را به جنون بکشد. استفادهء شهروندان از خدمات شهری اغلب بستگی به داشتن پارتی دارد و اساساً داشتن روابط اجتماعی گسترده کليد حل مشکلات زندگی اجتماعی در اين شهر محسوب می شود.

در عين حال، خود سرزندگی استانبول گاه آن را به شهری خسته کننده تبديل می کند. مسافران اروپايي اوليه ای که به شهر آمده و خاطرات خود را نوشته اند همگی آرامش آن را تحسين کرده اند اما به نظر می رسد که امروزه آرامشی که روزگاری در مشرق زمين يافت می شد از آنجا رخت بر بسته و به کشورهای ثروتمند غربی رفته است.

مسلماً تا آن زمان که يک شهروند يا ساکن استانبول بتواند هفته ای سی و پنج ساعت کار کند و در سال چهار تا پنج هفته تعطيلات با در يافت حقوق داشته باشد راه درازی در پيش است. همچنين تا زمانی که او بتواند از همان گوته خدمات شهری که در پايتخت های کشورهای غربی يافت می شود برخوردار گردد زمانی دراز مانده است.

     يکی از روياهای استانبول آن است که آن را برای انجام بازی های المپيک انتخاب کنند و عقيده بر آن است که اين امر در قرن جديد اتفاق خواهد افتاد. اما هدف تحقق پذيرتر ساکنان شهر آن است که استانبول تبديل به مرکز منطقه ای گردد که بين بالکان و آسيای مرکزی قرار دارد. هم اکنون هم بسياری از شرکت های تجاری که در جمهوری های جنوبی شوروی سابق فعاليت می کنند به استانبول همچون مرکز مناسبی برای عمليات خود می نگرند.

ترک هايي که در آسيای مرکزی، قفقاز و خاورميانه کار می کنند اغلب تعصيلات خود را در استانبول می گذرانند. و اگرچه بازرگانان استانبول به شدت هواخواه عضويت ترکيه در اتحاديه اروپا هستند به نظر می رسد که، در غياب قوانين و مقررات اين اتحاديه، شهر استانبول از توانايي رقابتی بيشتری برخوردار است.

با اين همه شک نيست که خدمات شهری بايد بهبود يابند و ترس از ناامنی شهر ـ که البته در مورد آن اغراق هم می شود ـ از بين برود. اين دو اقدام مهمترين قدم ها برای تبديل استانبول به مرکز تجاری منطقه محسوب می شوند.

استانبول اگرچه به دلايل گوناگون تحسين همگان را موجب شده است اما نمی تواند فقط به آن تحسين ها اکتفا کند.   

ادامه دارد

https://newsecul.ipower.com/

بازگشت به خانه