نگاهی به چند خرافۀ سياسی در ميان ما ايرانيان (2)ء

خرافۀ دوم: مشروطيت، استبداد و دموکراسی

کیخسرو آرش گرگین

این امروز دیگر یک داده ی تاریخی مورد همرایی و پذیرفته شده در میان اهل فن است که «چکمه های آهنی» رضا شاه «برایند فکر» و «پیامد ذکر» روشنفکران واپسین دوره ی ملقب به مشروطه بوده است. نیم نگاهی به آثار پژوهشگرانی چون جمشید بهنام و هما ناطق و ژانت آفاری و ماشالله آجودانی، برای اینکه تنها چند تنی را نام برده باشیم، بسنده است تا این واقعیت را در یابیم که آهن آن چکمه ی سرنوشت ساز بسی پیش از ظهور سردار سپه، در «کوره ی تاریخ» پخته شده بود. از فروغی تا دهخدا و از ملک الشعرای بهار تا احمد کسروی و از علی اکبر داور تا علی اکبر سیاسی و از علی دشتی تا محمود افشار و تقی زاده و پورداوود و قزوینی و غنی، به همراه بسیاری دیگر، همه و همه، پیش از برآمدن رضا شاه، «در به در» به دنبال یک «مشت پولادین» هستند. به عبارت دیگر، شالوده ی چکمه های آهنین رضا شاه، به گونه ای بد نافهمیدنی، در «قالب مغزها» و «چارچوب اذهان» آن متفکران ایرانی ای ریخته گری شده است که من و شما امروز از وجود آنان، به حق، به خود می بالیم.

=======================================================